 |
| พระราชบัญญัติสิทธิ พ.ศ. 2232 |
พระราชบัญญัติสิทธิ พ.ศ. 2232 หรือ พระราชบัญญัติสิทธิ ค.ศ. 1689 (Bill of Rights 1689) หรือที่มีชื่อเต็มว่า “พระราชบัญญัติประกาศสิทธิ และเสรีภาพของพสกนิกร และการตกลงในกิจการที่เกี่ยวกับการสืบราชสันตติวงศ์” (An Act Declaring the Rights and Liberties of the Subject and Settling the Succession of the Crown) เป็นพระราชบัญญัติที่รัฐสภาแห่งอังกฤษประกาศใช้ในปี ค.ศ.1689 ซึ่งถือกันว่าเป็นกฎหมายหนึ่งที่เป็นรากฐานของกฎหมายรัฐธรรมนูญของประเทศอังกฤษที่นอกเหนือไปจากมหากฎบัตร, พระราชบัญญัติการสืบสันตติวงศ์ ค.ศ. 1701 และ กฎหมายอื่นๆ ที่ประกาศใช้มาโดยรัฐสภาแห่งอังกฤษ นอกจากนั้นพระราชบัญญัติสิทธิ ค.ศ. 1689 ก็ยังเป็นรากฐานของกฎหมายอันสำคัญหลายฉบับของบรรดาประเทศในเครือจักรภพอีกด้วย เช่น พระราชบัญญัติว่าด้วยการประกาศสิทธิ ค.ศ. 1689 (Claim of Right Act 1689) ของประเทศนิวซีแลนด์ และประเทศแคนาดา
สาระสำคัญของพระราชบัญญัติดังกล่าว เป็นการรับรองสิทธิพื้นฐานของประชาชนของ ราชอาณาจักร สิทธิดังกล่าวก็ยังถือปฏิบัติอยู่จนกระทั่งทุกวันนี้ และไม่แต่จะมีผลต่อพสกนิกรชาวอังกฤษเท่านั้น แต่ยังต่อพสกนิกรภายใต้อาณาจักรที่อยู่ภายในเครือจักรภพด้วย โดยให้การรับรองพสกนิกรแห่งประเทศอังกฤษให้มีสิทธิที่จะทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาต่อพระมหากษัตริย์ และมีสิทธิที่จะชักอาวุธเพื่อป้องกันตนเอง นอกจากนี้ ยังบัญญัติไว้อีกว่าพระราชกิจของพระมหากษัตริย์ในอันที่เกี่ยวข้องกับราชการ บ้านเมืองต้องได้รับอนุมัติจากรัฐสภาแห่งอังกฤษก่อนจึงจะมีผลบริบูรณ์
ที่มา
ระหว่างการปฏิวัติอันรุ่งโรจน์ เจ้าชายวิลเลียมแห่งออเรนจ์ จากประเทศเนเธอร์แลนด์ทรงได้รับการอัญเชิญจากขุนนางอังกฤษให้เข้ามารุกรานราชอาณาจักร พระองค์เสด็จขึ้นฝั่งอังกฤษเมื่อวันที่ 5 พฤศจิกายน ค.ศ. 1688 สมเด็จพระเจ้าเจมส์ที่ 2 ทรงพยายามต่อต้านแต่ไม่เป็นผล และในที่สุดพระองค์ก็ต้องเสด็จลี้ภัยออกไปจากพระราชวังเมื่อวันที่ 23 ธันวาคม ค.ศ. 1688 รัชกาลพระเจ้าเจมส์ที่ 2 จึงสิ้นสุดลงแต่เพียงเท่านั้น
เจ้าชายวิลเลียมแห่งออเรนจ์ และเจ้าหญิงแมรี่แห่งอังกฤษ ทรงปราบดาภิเษกขึ้นเป็นพระมหากษัตริย์แห่งอังกฤษรัชกาลใหม่ โดยทรงปกครองร่วมกัน
ทั้งนี้ ก่อนที่ทั้งสองพระองค์จะเสด็จขึ้นทรงราชย์ รัฐสภาแห่งอังกฤษได้นำร่างพระราชบัญญัติสิทธิฉบับนี้มาทูลเกล้าฯ ถวายเพื่อทรงพระราชวิจารณ์ ทรงเห็นพ้องด้วย และพระราชทานพระราชานุมัติให้ประกาศใช้ได้ รัฐสภาจึงลงมติเห็นชอบด้วยในอันที่จะให้ทั้งสองพระองค์เสด็จขึ้นทรงราชย์
อ้างอิง
